چطور الکترود مناسب برای کارمان انتخاب کنیم؟

چطور الکترود مناسب برای کارمان انتخاب کنیم؟

مقدمه

انتخاب الکترود جوشکاری یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هایی است که کیفیت نهایی جوش را تعیین می‌کند. نوع فلز پایه، ضخامت قطعه، نوع جریان، موقعیت جوش و شرایط محیطی همگی بر انتخاب صحیح الکترود تأثیر دارند. در این راهنما، به‌صورت ساده و کاربردی بررسی می‌کنیم که برای هر نوع کار، چه الکترودی مناسب‌تر است و چگونه انتخابی اصولی داشته باشیم.

1) الکترود جوشکاری چیست و چرا مهم است؟

الکترود‌ همان ماده مصرفی جوشکاری است که با ذوب‌شدن، فلز جوش را تشکیل می‌دهد. هر الکترود ویژگی‌های مخصوصی مانند مقاومت مکانیکی، چسبندگی، نفوذ، دود و پاشش دارد. انتخاب اشتباه باعث موارد زیر می‌شود:

• کیفیت پایین جوش

• ترک و تخلخل

• دوباره‌کاری و افزایش هزینه

• استحکام پایین سازه

2) معیارهای اصلی انتخاب الکترود جوشکاری

الف) جنس فلز پایه

اولین و مهم‌ترین عامل، نوع فلزی است که قصد جوش‌دادن آن را دارید.

• فولادهای معمولی: الکترودهای خانواده E6013، E6010، E7018

• استنلس استیل: الکترودهای 308L، 309L، 316L

• چدن: الکترود نیکل‌دار Ni99 یا NiFe

• آلومینیوم: الکترودهای مخصوص آلومینیوم مانند E4043 یا E5356

اگر نوع فلز پایه اشتباه تشخیص داده شود، جوش دچار ترک و شکست می‌شود.

ب) ضخامت قطعه

هر الکترود قطر خاصی دارد و برای ضخامت مشخص به کار می‌رود:

• قطعات نازک (۱ تا ۳ میلی‌متر): الکترود 2.5 و 2

• قطعات متوسط (۳ تا ۸ میلی‌متر): الکترود 3.2

• قطعات ضخیم (۸ تا ۲۰ میلی‌متر): الکترود 4

• قطعات بسیار ضخیم: الکترود 5 با آمپر بالا

قطر الکترود باید متناسب با ضخامت باشد تا پایداری قوس و کیفیت جوش حفظ شود.

پ) نوع پوشش الکترود

پوشش الکترودها تعیین‌کننده رفتار قوس، میزان پاشش و کیفیت جوش است.

• روتیلی (6013): شروع قوس آسان، مناسب کارهای عمومی

• سلولزی (6010/6011): نفوذ بالا، مناسب لوله‌کشی

• قلیایی (7018): استحکام بالا، سازه‌های سنگین و حساس

• اسیدی: جوش تمیز، مناسب ورق‌های نازک

ت) وضعیت و موقعیت جوشکاری

در همه حالات جوش نمی‌توان از یک الکترود استفاده کرد:

• جوشکاری افقی یا تخت: تقریباً همه الکترودها

• عمودی: 6013 و 7018 با تکنیک صحیح

• سقف یا بالاسری: الکترودهای با کنترل مذاب بهتر مثل 7018

• جوش لوله: 6010 در پاس ریشه + 7018 برای پاس پرکننده

ث) نوع جریان (AC / DC)

نوع دستگاه جوش نیز اهمیت دارد:

• الکترودهای DC: 7018، 6010

• الکترودهای AC: 6013، 7018 AC-SPECIAL

• الکترودهای همه‌کاره: 6013 (هم AC و هم DC)

اگر دستگاهتان خانگی و ضعیف باشد، بهتر است از الکترودهای روتیلی با آمپر کمتر استفاده کنید.