آشنایی با انواع دستکش های کار و کاربرد آن

مقدمه

در دنیای امروز، ایمنی شغلی به عنوان یک اصل بنیادین در صنایع، کارگاه‌ها و محیط‌های عملیاتی شناخته می‌شود. در میان تجهیزات حفاظت فردی، دستکش کار یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که وظیفه حفاظت از دست‌ها را در برابر خطرات فیزیکی، شیمیایی، حرارتی و مکانیکی بر عهده دارد. دست‌ها به عنوان یکی از پرکاربردترین اندام‌های بدن در محیط کار، همواره در معرض آسیب‌های گوناگون قرار دارند. از این رو آشنایی با انواع دستکش کار و کاربرد صحیح آن‌ها برای کاهش حوادث شغلی امری ضروری است.

اهمیت استفاده از دستکش کار

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۳۰٪ آسیب‌های شغلی مربوط به نواحی دست و انگشتان هستند. استفاده از دستکش مناسب می‌تواند این آمار را تا حد زیادی کاهش دهد. دستکش‌های کار نه‌تنها مانع ورود مواد شیمیایی یا تماس مستقیم با سطوح داغ می‌شوند، بلکه نقش مهمی در حفظ بهداشت فردی و ارتقاء بهره‌وری دارند.

دسته‌بندی کلی انواع دستکش کار

انواع دستکش کار به لحاظ ساختار، متریال، نوع محافظت و محیط کاری به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. شناخت درست هر نوع از این دستکش‌ها، نخستین گام در انتخاب صحیح آن‌ها برای مشاغل گوناگون است.

۱. دستکش ایمنی مکانیکی

این دسته از دستکش‌ها برای حفاظت از دست‌ها در برابر خطرات فیزیکی مثل بریدگی، سایش، سوراخ شدن یا ضربه طراحی شده‌اند. این نوع از دستکش‌ها در صنایعی مانند فلزکاری، ساخت و ساز، مونتاژ، خودروسازی و کارگاه‌های مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ویژگی‌ها:

• مقاومت بالا در برابر پارگی و ساییدگی

• طراحی ارگونومیک برای چابکی بیشتر انگشتان

• برخی مدل‌ها مجهز به ضربه‌گیر در قسمت پشت دست هستند

متریال رایج:

• چرم طبیعی یا مصنوعی

• الیاف تقویت‌شده مثل کولار (Kevlar)

• پارچه نیتریل یا لاتکس با پوشش مضاعف

۲. دستکش‌های ضدبرش

دستکش ضدبرش، مخصوص کار با ابزار تیز یا مواد برنده مانند شیشه، فلز، تیغه‌های صنعتی و ماشین‌آلات برش‌کاری است. این نوع از انواع دستکش کار در صنایعی چون شیشه‌بری، فلزکاری، بسته‌بندی و صنایع غذایی کاربرد وسیعی دارد.

ویژگی‌ها:

• دارای درجه‌بندی مقاومت برش (EN 388 Cut Level)

• ساخته‌شده از الیاف ویژه مثل HPPE یا فولاد ضدزنگ

• سبک و قابل تنفس با طراحی ضدلغزش

۳. دستکش ضدضربه

برای مشاغلی که کارگران در معرض ضربه، ارتعاش و خطر برخورد اشیای سنگین قرار دارند، دستکش‌های ضدضربه انتخاب ایده‌آلی هستند. در معادن، صنایع سنگین و کار در ارتفاع، این نوع دستکش‌ها نقش حیاتی ایفا می‌کنند.

ویژگی‌ها:

• ضربه‌گیرهای پلی‌اورتان یا TPR در پشت دست

• ترکیب مواد مقاوم به برش و سایش

• طراحی ضد لغزش در ناحیه کف دست

۴. دستکش‌های ضد حرارت

در مشاغلی که تماس مستقیم یا غیرمستقیم با سطوح داغ، شعله، یا فلزات مذاب وجود دارد، دستکش ضد حرارت محافظت لازم را فراهم می‌کند. این نوع دستکش‌ها در ریخته‌گری، جوشکاری، صنایع فولاد و نانوایی‌ها کاربرد دارند.

ویژگی‌ها:

• تحمل دمایی بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد بسته به نوع دستکش

• ساختار چند لایه با عایق حرارتی

• انعطاف‌پذیری مناسب برای کار در دماهای بالا

مواد متداول:

• آزبست (در مدل‌های قدیمی)

• آرامید (مانند نومکس و کولار)

• چرم نسوز با لایه داخلی پشمی یا آلومینیومی