تست مخرب جوشکاری (DT)، زمانی استفاده می‌شود که یک قطعه تولید شده است و متخصصان برای اینکه دریابند چه نقص‌هایی در حین تولید، در قطعه به وجود آمده است و عمر مفید قطعه در زمان استفاده، چقدر خواهد بود، تدابیری را به کار می‌برند که به نتایجی برسند. هر قطعه صنعتی که تولید می‌شود دارای نقص‌هایی است که این نقص می‌تواند کوچک یا اینکه بزرگ باشد. پس باید برای کسب اطمینان از کارایی درست قطعه، تست مخرب روی آن انجام شود.
تست مخرب جوشکاری (DT) چیست؟
تست مخرب جوشکاری، عملیاتی است که در طی آن یکسری اطلاعات از نحوه فرآیند جوش، به دست می‌آید و این بیشتر در مورد ویژگی‌های جوش در قطعه است. سپس این اطلاعات بر طبق استانداردهایی سنجیده می‌شود و اگر مشکلی در قطعه وجود داشته باشد مشخص می‌شود. به طور معمول بعد از انجام این تست، قطعه دیگر قابل استفاده نیست. در تست مخرب، یکنواختی، محل جوش و عمق آن، شکل‌های متالورژیکی جوش، محل همجوشی، میزان سختی جوش، بزرگی و پراکندگی اجزاء به صورت نامطلوب در جوش، گرادیان سختی و … مورد بررسی قرار می‌گیرد.
انواع تست مخرب جوشکاری
تست‌های مخرب به سه دسته شیمیایی، سختی سنجی و مکانیکی تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه مطلب به بررسی انواع آن می‌پردازیم.
تست شیمیایی
اگر بخواهیم قطعه را از نظر کیفیت شیمیایی مورد بررسی قرار دهیم که در آن مشخص شود مقاومت آن در برابر خوردگی پایه و فلزهای جوش چقدر است، تست شیمیایی مخرب را به کار می‌بریم. در این تست، مشخص می‌شود جوشکاری که در قطعه انجام شده است مطابق با استانداردهای لازم است یا اینکه ناخالصی در فلز جوش وجود دارد. از آنجا که بررسی جوش برای تشخیص میزان مقاومت آن در برابر خوردگی هزینه و زمان زیادی را می‌طلبد، در نتیجه این آزمایش در آزمایشگاه انجام می‌شود تا تعیین شود تحمل جوش در برابر محیطی که سبب خوردگی می‌شود چقدر است.
تست سختی سنجی
تست سختی سنجی، جهت مشخص شدن میزان مقاومت مواد قابل فرسایش انجام می‌شود. در اکثر فلزات، اگر میزان سختی از یک حدی بیشتر شود، مقاومت آن در برابر خوردگی کم می‌شود. اما در برخی از جوشکاری‌ها لازم است که میزان سختی در درجه بالایی باشد؛ از این رو این تست را انجام می‌دهند تا این میزان سختی معین شود. در واقع استفاده از عبارت سختی در این تست نشان دهنده این است که اگر جسمی به جسمی دیگر برخورد کند، میزان مقاومت جسم اول در مقابل جسم دوم چقدر است.
در این تست هم در ابتدا یک توپ از جنس فولاد که در سایز کوچکی هست و با نوک یک الماس، به سطح فلز ضربه وارد می‌کند. سپس، میزان عمقی که توپ در فلز به وجود آورده است با استفاده از دستگاه به صورت مستقیم اندازه‌گیری می‌شود. درجه سختی با اختصاص دادن یک عدد به هر عمق موجود، مشخص می‌شود.
تست کشش
تست کشش، روی نمونه جوش‌ها انجام می‌شود تا میزان مقاومت اتصال جوش مشخص شود. در این تست، جوش در مرکز قرار دارد و نمونه‌ها عمود بر جوش و در اطراف آن قرار می‌گیرند. دستگاه تست، نیروی کششی را روی آن‌ها اعمال می‌کند تا زمانی که از هم جدا شوند. سپس بر اساس اطلاعاتی که دستگاه می‌دهد و با توجه به اندازه نمونه در قبل و بعد تست، نقطه تسلیم، مقاومت آخر و شکل‌پذیری ارزیابی می‌شود.
تست خمش
برای مشخص کردن مقاومت خمشی جوش، تست خمش به کار می‌رود. در این تست، به قطعه جوش، فشار وارد می‌شود. این فشار بر حسب یک مقدار از قبل تعیین شده وارد خواهد شد. بعد از آن میزان مقاومتی که قطعه در برابر فشار داشته است محاسبه می‌شود. انواع متداول تست خمش شامل خمش هدایت شده، خمش به صورت آزاد و خمش از پشت است.
استحکام خمشی یا استحکام شکست یا مدول شکست یا مدول پارگی، یک ویژگی ماده است و بیانگر حداکثر تنش فشاری یا کششی (هر کدام که باعث شکست می‌شود) است که ماده قبل از شکست تحت خمش در آزمون خمش می‌تواند تحمل کند.
به نقل از ویکی‌پدیا
تست مکانیکی
برای به دست آوردن ویژگی‌های مختلفی از نمونه جوش مانند میزان مقاومت و سایر خصوصیات مکانیکی آن، از تست مکانیکی استفاده می‌شود.
تست جوش فشرده شده
در تست فشرده شده، دستگاهی وجود دارد که به صورت طولی به نمونه جوش فشار وارد می‌کند. این فشار تا زمانی ادامه می‌یابد که نمونه از قسمت وسط خمیده شود.
تست شکسته شدن نمونه شیاردار
میزان مقاومت نمونه شیاردار در برابر ضربه‌ای که به آن وارد می‌شود از طریق تست شکسته شدن نمونه شیاردار، مشخص می‌شود. برای انجام این تست، در نمونه جوش، شیاری به وجود می‌آید و با استفاده از چکش به قسمت شیاردار ضربه وارد می‌شود. بعد از وارد شدن ضربه، میزان شکستگی که در نمونه به وجود آمده است، بیانگر مقاومت نمونه جوش است.
تست خستگی نمونه جوش
تست خستگی که در آزمایشگاه انجام می‌شود مطابق با چرخه ارسال یکسان صورت خواهد گرفت. این چرخه می‌تواند به صورت تکراری یا تناوبی فعالیت کند. نتایج حاصل از این تست به شکل منحنی‌های S-logN نشان داده می‌شود. اطلاعات تست خستگی شامل اعلام نتیجه، روشی که برای ایجاد تنش به کار رفته است، مدل ماشین مورد استفاده در تست، اندازه‌های نمونه جوش تست شده و … است.
هزینه برآورد شده برای تست های مخرب جوشکاری
هر مدل تستی که انجام شود با در نظر گرفتن نوع تست، هزینه‌های مختلفی را در بر دارد. برای انجام هر تست، امکانات و دستگاه‌های متفاوتی لازم است. ضمن اینکه قیمت و میزان دقت هر یک از این دستگاه‌ها با دیگری فرق دارد و نتایجی که از آن‌ها حاصل می‌شود روی نتیجه نهایی تست جوش تأثیر گذار است. از دیگر پارامترهایی که در قیمت تست اثرگذار است، می‌توان به محل جوش قطعه، اشاره کرد.
سخن پایانی
طبق بررسی‌هایی که روی انواع تست مخرب جوشکاری انجام شد، به این نتیجه می‌رسیم زمانی که نمونه جوش، تست می‌شود، دیگر قابل استفاده نیست. ولی از مزیت‌های انواع تست می‌توان به این نکته اشاره کرد که نحوه جوشکاری قطعه، مطابق با استانداردهای تعیین شده است و اطمینان لازم در این زمینه به دست می‌آید. ضمن اینکه در صورت درخواست مشتری مبنی بر ارائه تأییدیه جوشکاری، می‌توان نتایج حاصل از تست را در اختیار مشتری قرار داد که سبب آسودگی خاطر وی، می‌شود. با مراجعه به سایت Jooshyar.ir می‌توانید اطلاعات کامل‌تری در زمینه تست‌های مخرب جوشکاری کسب کنید.
منظور از تست مخرب جوشکاری چیه؟
سلام
بطور خلاصه میشه گفت به آزمایش‌های مکانیکی که روی نمونه جوش‌شده جهت تعیین مقاومت و سایر خواص مکانیکی انجام میشه تست مخرب جوشکاری میگن.