جوشکاری آرگون (جوش تیگ) چیست؟
در این مقاله به انواع جوشکاری آرگون (جوش تیگ) چیست؟ | تجهیزات جوش آرگون را بررسی می کنیم. یک فرآیند جوشکاری با قوس الکتریکی است که در آن قوسی بین الکترود تنگستن غیرقابل مصرف و قطعه کار تشکیل می شود تا جوشکاری انجام شود. در این جوشکاری از دو دست باید استفاده شود یک دست تورچ را نگه می دارد و دست دیگر فلز پر کننده (فیلر) را نگه می دارد. استفاده از فلز پر کننده اختیاری است.
باید به این موضوع توجه کنیم که استفاده از فیلر زمانی انتخابی است که پدیده هم جوشی رخ داده باشد؛ در غیراین صورت زمانیکه بین دوقطعه فلز شیار وجود دارد باید از فیلر مناسب برای پر کردن شیار استفاده کنیم.
در این جوشکاری از یک گاز بی اثر از طریق جوش به محل جوش وارد می شود تا از جوش در برابر آلاینده ها و اکسید شدن محافظت کند.
نام این جوشکاری از کلمات جوشکاری تنگستن و گاز خنثی گرفته شده است (GAS Tungestan ARC welding).
در این جوشکاری میتوان هم از جریان DC و هم از جریان AC استفاده کرد. سرعت جوشکاری آرگون کمتر از جوشکاری های دیگر است. در این جوشکاری حداکثر ضخامتی که میتوان جوش داد 5 میلیمتر می باشد. در جوشکاری آرگون میتوان تقریبا همه فلزات با آلیاژ های مختلف را جوش داد.
فیلمی از چگونگی و آموزش جوشکاری آرگون از کانال آپارات جوشیار
جوشکاری آرگون (تیگ) چگونه کار می کند؟
این جوشکاری را میتوان به 2 روش مختلف با جریان AC یا DC انجام داد. در هر صورت برای کارکردن به یک مدار الکتریکی کامل نیاز دارد که بر روی یک منبع برق با جریان ثابت کار کند.
ابتدا باید تورچ را آماده کنید. تمام قطعات تورچ در کنار هم قرار می گیرند تا تنگستن درمرکز باشد. تورچ یک بخش از مدار جوشکاری را تشکیل می دهد. برای تکمیل مدار باید قطعه کار را به زمین متصل کنیم تا یک قوس الکتریکی بین الکترود و قطعه کار ایجاد شود.
الکترود تنگستن می تواند گرمای قوس جوشکاری را تحمل کند و در زمان جوشکاری مصرف نمی شود به همین دلیل به آن الکترود تنگستن غیر مصرفی گفته می شود. برای افزودن فلز می توان یک میله پر کننده یا همان فیلر را با استفاده از حرارت ایجاد شده در قوس، ذوب کرده و وارد حوضچه جوش کرد تا یک جوش مناسب ایجاد شود.
محبوب ترین و بهترین نوع جوشکاری استفاده از جریان مستقیم الکترود منفی DC می باشد. در جریان AC شروع قوس و همچنین پایداری قوس مناسبی داریم و در این روش محدوده وسیعی از آمپراژ را پوشش می دهیم.
انواع روش های جوشکاری آرگون :
جوشکاری آرگون خراشی:
ابتدایی ترین شکل جوشکاری آرگون، جوش خراشی می باشد. برای شروع این جوش نیاز به کشیدن الکترود تنگستن روی سطح قطعه کار می باشد.
در این روش مشکل اصلی شروع قوس است که امکان آلوده شدن و شکسته شدن تنگستن وجود دارد.
جوشکاری آرگون پالسی:
در این جوشکاری آمپر بین نقطه بالا و پایین متناوب است و گرمای ورودی کلی یک جوش را پایین نگه می دارد و نفوذ مناسبی دارد.
برای جوشکاری مواد نازک یک پالس سریع و برای مواد ضخیم یک پالس آهسته مناسب است. در جوشکاری پالسی می توان پاشش را کاملا از بین برد و کنترل قوس آسان تراست و نفوذ کامل تری هم داریم.
جوش آرگون فرکانس بالا (های فرکانس):
در این روش نیازی به تماس الکترود تنگستن به قطعه کار نمی باشد با نزدیک کردن الکترود تنگستن به قطعه کار و فشردن سوییچ، قوس الکتریکی بین الکترود و قطعه کار ایجاد می شود.
تجهیزات جوشکاری آرگون:
دستگاه مولد برق AC یا DC (دستگاه جوش)، تورچ جوشکاری، تجهیزات مصرفی تورچ آرگون (در ادامه به آن می پردازیم)، کپسول گاز آرگون، رگلاتور
انواع تورچ جوشکاری:
- تورچ هواخنک
- تورچ آبخنک
در این تورچ با استفاده از گاز محافظ، تورچ را خنک می کنیم و بیشترین کاربرد را در صنعت جوشکاری آرگون دارد. در این تورچ مقدار زیادی از حرارت قوس هدر می رود.
نمونه ای از تورچ های آرگون هواخنک :
تورچ آرگون آبخنک:
در این تورچ با استفاده از مایع خنک کننده تورچ را خنک می کنیم. از این تورچ میتوان برای مدت طولانی استفاده کرد. در این تورچ آب خنک از یونیت به سمت گردنه از طریق شلنگ آب سرد وارد گردنه شده و گرمای گردنه را گرفته و از طریق شلنگ آب گرم به یونیت منتقل شده و مجددا این سیکل تا پایان جوشکاری تکرار می شود .
نمونه ای از تورچ های آبخنک
اجزای اصلی تورچ آرگون:
- الکترود تنگستن
- سرامیک جوشکاری آرگون (سرامیک گاز لنز )
- کولت بادی ( کولت بادی گاز لنز )
- کولت
- تفلون سرگردنه (تفلون سرگردنه گاز لنز)
- گردنه
- دنباله ( بلند، متوسط و کوتاه)
دنباله تورچ آرگون (پشت بند تورچ):
دنباله ها به سه دسته بلند، متوسط و کوتاه تقسیم می شود. به عنوان نگهدارنده تنگستن استفاده می شود. پس از واردشدن الکترود تنگستن به گردنه دنباله به پشت تورچ وصل می شود و به عنوان عایق و محافظ عمل می کند. و همچنین از الکترود تنگستن در برابر عناصر خارجی که خلوص جوش را کاهش می دهند نیز محافظت می کند.
گردنه تورچ (بدنه تورچ):
همه قطعات را کنار هم نگه می دارد. اصلی ترین و بزرگترین قسمت تورچ آرگون می باشد. گردنه ها به دو دسته ثابت و فلکسیبل (متحرک) تقسیم می شود. گردنه از دو قسمت تشکیل شده قسمت بالایی کولت و الکترود را به هم متصل می کند و قسمت پایینی یک دسته برای کنترل جهت قوس و یا روشن و خاموش کردن تورچ می باشد.
تفلون سرگردنه (اورینگ) :
از تفلون برای جلوگیری از هدر رفتن گاز در تورچ استفاده می کنند. تفلون ها دو نوع تفلون معمولی و تفلون گاز لنز دارند.
کولت تورچ آرگون :
پایداری تنگستن برای دقت بالا و جوش ریزتر در فرآیند جوش بسیار مهم است به همین دلیل از کولت استفاده می کنیم. کولت نقش تثبیت کننده را ایفا می کند که الکترود تنگستن را احاطه می کند و آن را درجای خود نگه می دارد. با قرارگرفتن درست الکترود در جای خود ، قوس به صورت درست تشکیل می شود.
کولت بادی آرگون:
ازجنس مس ساخته شده اند و در داخل گردنه تورچ برای نگه داشتن الکترود و کولت کاربرد دارد. کولت بادی دارای قطر یکسان با الکترود تنگستن است. کولت بادی علاوه بر نگه داشتن الکترود تنگستن و کولت وظیفه هدایت گاز را نیز دارد.
کولت بادی گاز لنز:
کارایی این کولت نیز مانند کولت بادی است و از نظر ظاهر و چند ویژگی دیگر با کولت بادی متفاوت است. تفاوت اصلی این کولت با کولت بادی معمولی وجود توری صافی از جنس استنلس استیل است که برای جذب ذرات اضافی و متمرکز کردن گاز آرگون داخل سرامیک (پیرکس) و هدایت گاز با فشار ثابت به محل جوش استفاده شده است. در سرامیک های مخصوص مدل گاز لنز، محفظه ذخیره گاز به نسبت سرامیک های دیگر بیشتر بوده و همین امر سبب هدایت گاز با سرعت بیشتر و درصد پراکندگی کمتر(تلاطم گاز) می شود.
در کولت بادی حجم گاز مصرفی کمتر است اما با شدت و دقت بیشتر از سرامیک خارج می شود.
سرامیک تورچ جوشکاری آرگون :
از سرامیک برای محصور کردن تنگستن و کنترل خروج گاز استفاده می کنیم. سرامیک از تنگستن و قوس در برابر عناصر بیرونی محافظت می کند. جنس سرامیک ها از سرامیک و یا شیشه ای می باشد. پر مصرف ترین و متداول ترین سایز سرامیک 5، 6، 7 است.
الکترود تنگستن جوشکاری آرگون:
سه عامل موثر بر کیفیت جوشکاری الکترود تنگستن اثر می گذارد:
- شکل هندسی
- آماده سازی تنگستن
- تجهیزات آماده سازی
انواع الکترود تنگستن:
الکترودهای تنگستن بر اساس ترکیب شیمیایی آن های یعنی آلاژ مورد استفاده و مقدار آلیاژ مورد استفاده به نسبت جرم الکترود طبقه بندی می شوند.
اکسید های مورد استفاده در تنگستن عمدتا از جنس توریم، لانتانیوم، زیرکونیوم و سریم است که درصد ترکیب آن ها با تنگستن می تواند 0.7 تا 4 درصد می باشد.
از انواع تنگستن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تنگستن سبز (خالص ترین نوع الکترود تنگستن جوشکاری )
- تنگستن زرد
- تنگستن قرمز( الکترود تنگستن دارای توریم )
- تنگستن طوسی
- تنگستن لانتان دار
- تنگستن مشکی
- تنگستن طلایی
- تنگستن آبی
- تنگستن فیروزه ای
- تنگستن قهوه ای
- تنگستن سفید
کاربرد های جوش آرگون :
- جوشکاری فلزات نازک
- جوشکاری های دقیق
- مجسمه سازی و کشیدن تصاویر با جوش آرگون
- صنایع ساخت و ساز ( خودرو سازی ، هوا فضا و …)
- نیرو گاه های هسته ای
مزایای جوشکاری آرگون :
- جوش های قوی و با کیفیتی را ایجاد می کند.
- روی طیف وسیعی از انواع مختلف فلزات و ضخامت های مختلف کار می کند.
- استفاده از فلز پرکننده اختیاری است.(می شود به صورت همجوشی، جوشکاری کرد)
- در هر موقعیتی جوش می دهد.(صاف، عمودی، افقی )
- در آمپر پایین نیز می توان جوشکاری را انجام داد.
- پاشیدگی یا سرباره تولید نمی کند.
معایب جوشکاری آرگون (جوش تیگ) :
- خیلی آهسته است . تغذیه دستی فیلر سرعت کار را کاهش می دهد.
- تمرین زیادی می خواهد. ( سخت ترین نوع جوشکاری)
- برای فلزات ضخیم مناسب نیست.
- همه چیز در انجام جوشکاری باید تمیز باشد.