الکترودهای قلیایی یا کم هیدروژن
الکترودهای قلیایی یا کم هیدروژن؛ ویژگی‌ها، مزایا و کاربردها
در میان انواع الکترودهای جوشکاری، الکترود قلیایی یا همان الکترود کم هیدروژن (Low Hydrogen Electrode)، جایگاه ویژه‌ای دارد. این نوع الکترودها به دلیل خواص خاص پوشششان، در پروژه‌هایی با حساسیت بالا مانند جوشکاری سازه‌های فلزی، مخازن تحت فشار و پل‌ها کاربرد فراوانی دارند.
اما الکترود قلیایی دقیقاً چه ویژگی‌هایی دارد؟ چرا به آن "کم هیدروژن" گفته می‌شود؟ در این مقاله به بررسی کامل این نوع الکترود، ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.
الکترود قلیایی چیست؟
الکترود قلیایی دارای پوششی با پایه قلیایی (عمدتاً از کربنات کلسیم، فلوراید کلسیم و سایر ترکیبات قلیایی) است که میزان رطوبت و هیدروژن ورودی به ناحیه جوش را به حداقل می‌رساند. علت اصلی استفاده از این پوشش، کاهش هیدروژن در منطقه جوش است؛ چراکه وجود هیدروژن زیاد در جوش می‌تواند باعث ترک‌های زیرسطحی، کاهش استحکام و شکست‌های ناگهانی شود.
مزایای استفاده از الکترود قلیایی
استفاده از الکترود قلیایی در جوشکاری، به‌ویژه در شرایط بحرانی، مزایای زیادی دارد:
مقاومت در برابر ترک‌های هیدروژنی
یکی از مهم‌ترین دلایل انتخاب این نوع الکترود، مقاومت بالا در برابر ترک‌های تأخیری و شکننده در فلز جوش است.کیفیت بالای جوش
جوش حاصل از الکترود قلیایی دارای استحکام، چقرمگی و نفوذ بالایی است که برای سازه‌های سنگین و بحرانی بسیار مناسب است.قابلیت استفاده در انواع وضعیت جوشکاری
بسیاری از الکترودهای قلیایی قابلیت جوشکاری در وضعیت‌های عمودی، سربالا، تخت و افقی را دارند.
نکات مهم در نگهداری و استفاده
الکترودهای قلیایی نسبت به رطوبت بسیار حساس هستند و جذب رطوبت باعث افزایش احتمال ترک در جوش می‌شود. به همین دلیل:
الکترودها باید در دمای مشخصی (معمولاً 250 تا 350 درجه سانتی‌گراد) پیش‌گرم یا مجدداً خشک شوند.
باید در جعبه‌های دربسته و خشک نگهداری شوند.
بعد از خروج از کوره، زمان استفاده محدود است (معمولاً کمتر از 4 ساعت).
کاربردهای الکترود قلیایی
از آنجایی که این نوع الکترود دارای خواص مکانیکی بالا و مقاومت به ترک است، در بسیاری از پروژه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد:
جوشکاری سازه‌های فلزی سنگین
ساخت پل‌ها و اسکلت‌های فولادی
مخازن تحت فشار و خطوط لوله
تجهیزات نیروگاهی و پالایشگاهی
پرکاربردترین الکترودهای قلیایی
7018 (E7018): رایج‌ترین الکترود قلیایی با نفوذ متوسط و کیفیت جوش بالا
7016: مناسب برای فولادهای سخت‌تر و با قابلیت کار در وضعیت‌های عمودی
8018: برای کاربردهای با استحکام بالا
تفاوت الکترود قلیایی با الکترود روتیلی
| ویژگی | الکترود قلیایی | الکترود روتیلی |
|---|---|---|
| نوع پوشش | قلیایی (کم هیدروژن) | روتیلی (دی‌اکسید تیتانیوم بالا) |
| کیفیت جوش | بالا، مقاوم در برابر ترک | متوسط |
| قابلیت جوشکاری وضعیت‌های مختلف | بالا | پایین‌تر |
| حساسیت به رطوبت | زیاد | کم |
| سهولت استفاده | سخت‌تر | آسان‌تر |
جمع‌بندی
الکترود قلیایی یا کم هیدروژن، یکی از بهترین گزینه‌ها برای جوشکاری‌هایی است که به استحکام بالا و مقاومت در برابر ترک نیاز دارند. با رعایت شرایط نگهداری مناسب و استفاده اصولی، این الکترود می‌تواند عملکردی عالی و نتایجی قابل اعتماد در پروژه‌های حساس ارائه دهد.
