فرآیند برشکاری در صنایع مختلف از صنایع فولاد، نفت و پتروشیمی گرفته تا کارگاههای آهنگری و لوله کشی کاربرد دارد. اصل برشکاری هواگاز بوسیله شعله ایجاد شده توسط سری سرپیک برشکاری هواگاز که از ترکیب اکسیژن خالص و یکی از گازهای سوختنی همچون گاز استیلن، پروپان، هیدروژن بوجود آمده، فولاد را برش می دهد.
انواع سرپیک برشکاری
برتری استفاده از مشعل برشکاری اکسی استیلن را می توان در سرعت حمل و نقل، سادگی استفاده و قیمت مناسب سرپیک برش و قطعات جستجو کرد.
مسیر فرآیند برشکاری به این شکل است که در مرحله اول دمای شعله مخلوط هوا و گاز سوختنی باعث گرم شدن سطح فلز می گردد و رسیدن به دمای حدود 960 درجه سانتیگراد (بسته به نوع فلز) باعث از بین رفتن خواص مقاومتی فولاد می شود یا به عبارتی فولاد سرخ می شود اما هنوز جامد است .
در این هنگام فشردن اهرم روی سرپیک برش، اکسیژن خالص را از طریق سوراخ وسط نازل به سمت قسمت سرخ شده هدایت می کند. این جریان اکسیژن با فشار بالا و سوزنی، فولادی که از قبل گرم شده را به مایع اکسید شده فولاد تبدیل می کند .
حال دیگر سری هوابرش با ماده ای روبرو است که دمای ذوب آن نسبت به فولاد پایین تر است بنابراین بدون وجود مانع جدی فولاد ذوب شده که سرباره نیز نامیده می شود در مسیری که اکسیژن پرفشار ایجاد کرده و در جهت مخالف از حفره برش خارج می شود و سپس برشکاری انجام می شود.
انواع گازهای مورد استفاده در برشکاری
همانطور که قبلا نیز ذکر شد شعله سرپیک برشکاری هواگاز از ترکیب یک گاز سوختنی و اکسیژن بوجود می آید. در همه این ترکیبات گاز اکسیژن ثابت و گاز سوختنی بسته به نیاز کاربر تغییر خواهد کرد.
در زیر محبوبترین گازهای سوختنی در برشکاری معرفی می گردند. برای تغییر گازها نیازی به تغییر سرپیک برش نیست و تنها با تغییر نازل برشکاری می توان از همان سرپیک استفاده نمود.
نحوه تشخیص نازل برش استیلنی از نازل برش هواگاز به این صورت است که نازل برش استیلنی یکپارچه است و قابل جداسازی نیست اما نازلهای برش پروپانی از دوبخش نازل و کلاهک جداگانه تشکیل شده است.
گاز استیلن :
انتخاب گاز استیلن به دلیل ایجاد بیشترین دما برای جوشکاری توصیه می شود اما در صورتی که برای برشکاری استفاده شود سطح برش تمیز و با کیفیتی ارائه خواهد شد.
هرچند قیمت این گاز برای برشکاری به صرفه نیست. بیشترین دمای شعله استیلن مربوط به مخروط مرکزی شعله است.
گاز پروپان :
گاز سوختنی پروپان و سایر گازهای بر پایه پروپان به عنوان جایگزین استیلن در برشکاری هواگاز استفاده می شود.
علیرغم دمای حرارت کمتر نسبت به استیلن، دلیل محبوبیت گاز پروپان در برشکاری هواگاز قیمت مناسب و گرما دهی مطلوب است. مخروط بیرونی پروپان برخلاف گاز استیلن بیشترین گرما را دارد.
اشکال مختلف سرپیک هوابرش بطور کلی در عملکرد تفاوت چندانی ندارند و بیشتر به دلیل راحتی استفاده و نوع آموزش و آشنایی اپراتور انتخاب می شوند.
البته برندهای مختلف کیفیت برش متفاوتی ارائه می دهند . در لیست زیر برخی از سرپیک های برشکاری و تفاوت آنها قابل دسترسی است :
- سرپیک برشکاری زینسر آلمان : سری هوابرش زینسر آلمان بطور قطع ناخته شده ترین نوع سرپیک برش محسوب می شود . این سرپیک از دو بخش جداگانه دسته و فک برش تشکیل شده و در صورت نیاز دسته آن قابل استفاده برای جوشکاری نیز هست . سرپیک برش زینسر اصلی قابلیت برش تا ضخامت 300 میلیمتر را دارد .به همراه بسته بندی چهار عدد نازل برش به همراه یک کلاهک برشکاری ارائه می شود که قابلیت برش تا 100 میلیمتر را دارد و برای افزایش این ضخامت باید از دو عدد نازل برش و یک کلاهک برشکاری مجزا استفاده نمایید.
- سرپیک برش ویکتور آمریکا : سری برنال یا برش هواگاز ویکتور ، یکی از شناخته شده ترین انواع سرپیک است که شکل نازل آن شبیه نازلهای میکس که به نازل سه پله نیز شناخته می شود است اما تا حدودی متفاوت است. برتری سرپیک برشکاری ویکتور وجود فلاشبک روی سرپیک بصورت پیشفرض است .
آشنایی با سرپیک برشکاری
- سرپیک برش گلور سوئیس : سری برش گلور ساخت کشور سوئیس و از باکیفیت ترین سرپیک های بازار است تفاوت اصلی این سرپیک قرارداشتن اهرم برشکاری روی دسته است که باید بوسیله شصت فشرده شود . این سرپیک از نوع دو تیکه است و می توان دسته آن را برای جوشکاری نیز استفاده کرد.این سرپیک به همراه یک کلاهک برش و سه عدد نازل برشکاری که قابلیت برش تا عمق 100 میلیمتر را فراهم می کند ارائه می شود. نوع دیگر سرپیک برش گلور یکپارچه بوده و نازل سه پله یا میکس روی آن نصب می شود.
سرپیک برشکاری گلور سوئیس
سرپیک برش ایلدیز ترکیه : سری برنال ایلدیز ترکیه در دو نوع یکپارچه و دو تیکه تولید می شود . سرپیک های دوتیکه ایلدیز تیپ گلور است و قابلیت برش تا عمق 100 میلیمتر را دارد. نوع یکپارچه آن که دسته و فک قابل جداسازی نیست می تواند تا عمق 500 میلیمتر برشکاری کند . نوع نازل آن سه پله یا نازل میکس است.
- سرپیک برشکاری هریس : سری برش هواگاز محصول شرکت آمریکایی هریس که بیشتر به استفاده از نازلهای کف تخت شناخته می شود سازنده سرپیکهای باکیفیت صنعتی برای برشهای عمیق تا 300 میلیمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
آشنایی با سرپیک برشکاری
- سرپیک برش کوئیکه ژاپن : ژاپنیها به دقت و کیفیت شناخته شده اند بنابریان سرپیک برشکاری هواگاز کوئیکه نیز از کیفیت و دقت مناسبی برخوردار است . نوع نازل آن نازل سه پله یا میکس است .
- برش سرپیک موریس تایوان : این سری های هوابرش در دو نوع سرپیک طرح زینسر و سرپیک بوتان تولید می شود . سرپیک برش طرح زینسر موریس دارای یک کلاهک و چهار نازل است که عمق برش آن 100 میلیمتر و سرپیک بوتانی موریس که نازل سه پله یا میکس روی آن نصب می شود قابلیت برش تا عمق 300 میلیمتر را دارد.
- سرپیک برش زینسری چینی : سری هوابرش چینی طرح زینسر از نظر شکل مشابه زینسر آلمان ساخته شده البته به دلیل کیفیت پائین تر قطعات خروجی ضعیف تری نسبت به نوع اصلی آن دارد.
- برش سرپیک مورکس : سری برنال طرح مورکس به سری برش های یکپارچه گفته می شود که از نازل سه پله استفاده می کنند.
آشنایی با سرپیک برشکاری
وقتی صحبت از کیفیت و دقت در برشکاری می شود منظور موارد زیر است که باید در نظر داشته باشید.
- میزان سرباره : بخشی از سرباره تولید شده توسط سرپیک برش از محوطه برش خارج می شود و بخش دیگر آن توسط سنگهای سایش حذف می شود. یکی از فاکتورهای کیفیت برشکاری است . سرپیک های برش با کیفیت به دلیل دقت نازل و فشار مناسب گاز ورودی از بوجود آمدن سرباره های اضافی جلوگیری می کنند.
- مسیر برش : خط برش باید در امتداد نازل برش ایجاد شود و در صورتی که نازل از کیفیت مناسب برخوردار نباشد این خط نیز مستقیم نخواهد بود . بنابراین به قطعه اصلی آسیب وارد می شود.
- دوام قطعات : به این خاطر که سری هوابرش در معرض حرارت قرار دارد باید سرپیک های از قطعات با کیفیت ساخته شده باشند تا در طول زمان کیفیت خود را از دست ندهند و خطری برای اپراتور ایجاد نکنند.
قیمت سرپیک برشکاری : انواع سرپیک برشکاری بسته به کشور سازنده و کیفیت قطعات قیمت گذاری می شود در حال حاضر سرپیک های برش آلمانی و آمریکایی بیشترین سطح قیمت و سری برش هواگاز چینی کمترین قیمت را دارند.
ایمنی در برشکاری هواگاز
مبحث ایمنی محیط کار در مورد سرپیک برش بدون شک به دلیل استفاده مداوم از شعله بسیار مهم است . اما با انجام چند فعالیت زیر تا حد زیادی از ایجاد خطرات جلوگیری نمایید :
فلاشبک آرستور : استفاده از شیر یکطرفه یا فلاشبک بر روی سرپیک برش یا شیلنگ یا رگلاتور از برگشت شعله به سمت سیلندر گاز جلوگیری نمایید.
مواد روغنی و سوختنی در محیط: ترکیب گاز اکسیژن و روغن به تنهایی باعث ایجاد انفجار می شود بنابراین محیط کار باید از مواد روغنی و حتی سوختنی همچون پارچه ، کاغذ و غیره عاری شود.
لباس کار مناسب : سرباره های داغ حاصل از برشکاری به دلیل حرارت بسیار زیاد باعث سوختن هر چیزی می شوند بنابراین لباس کار مناسب و عینک از ملزومات برشکاری هستند. همچنین کفش کار مقاوم در برابر ضربه به دلیل احتمال سقوط قطعات برشکاری شده ، توصیه می شود.
نگهداری و تعمیرات : کلیه قطعات و تجهیزات برشکاری باید بصورت دوره ای بازدید و بازسازی و یا حتی در صورت نیاز تعویض شوند تا از ایجاد خطرات جلوگیری شود.
یه سوال اگر آمپر جوشکاریمون کمتر از حد نیاز باشه ، چه مشکلاتی ممکنه پیش بیاد ؟ اصلا مشکلی پیش میاد ؟
سلام دوست عزیز 100% مشکلاتی رو ایجاد میکنه که میتونیم در ادامه به چند موردش اشاره کنیم :
سطح جوش صاف و یکدست نمی شود
عملیات جوشکاری با دشواری زیاد همراه خواهد بود.
نوک الکترود به قطعه کار می چسبد
گرده جوش تشکیل شده زیاد می شود.