جوشکاری تیگ چیست و به چه ابزارهایی نیاز دارد؟

مقدمه

در دنیای امروز که صنایع به‌سمت دقت و کیفیت بالا در فرآیندهای تولید حرکت کرده‌اند، شناخت روش‌های جوشکاری اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. یکی از روش‌های دقیق، تمیز و تخصصی جوشکاری، جوشکاری تیگ (TIG) است. اما جوشکاری تیگ چیست؟ این روش که با نام جوشکاری گاز بی‌اثر تنگستن نیز شناخته می‌شود، فرآیندی است که در آن از الکترود تنگستن و گاز آرگون برای ایجاد اتصال بین فلزات استفاده می‌شود.

در این مقاله، به‌صورت جامع بررسی می‌کنیم که جوشکاری تیگ چیست؟ چگونه کار می‌کند، چه ابزارهایی برای آن مورد نیاز است، چه کاربردهایی دارد، مزایا و معایب آن چیست، و چه نکاتی را باید در هنگام استفاده از آن رعایت کرد.

جوشکاری تیگ چیست؟

جوشکاری تیگ یا Tungsten Inert Gas Welding، نوعی جوشکاری قوسی است که در آن از یک الکترود غیرمصرفی تنگستن برای ایجاد قوس الکتریکی استفاده می‌شود. گاز محافظ بی‌اثری مانند آرگون یا هلیوم در اطراف قوس و منطقه‌ی جوش جریان می‌یابد تا از آلودگی و اکسیداسیون فلز جلوگیری کند.

برخلاف روش‌هایی مانند جوشکاری MIG که در آن سیم مصرفی به‌عنوان فلز پرکننده استفاده می‌شود، در جوشکاری تیگ، اپراتور می‌تواند از میله‌های پرکننده جداگانه استفاده کند یا حتی در صورت لزوم، فقط دو قطعه فلز پایه را بدون پرکننده به هم متصل کند.

نحوه عملکرد جوشکاری تیگ

در جوشکاری تیگ، با فشردن پدال یا فعال‌کردن تورچ، یک قوس الکتریکی بین نوک الکترود تنگستن و قطعه‌کار ایجاد می‌شود. این قوس دمای بسیار بالایی (بیش از 6000 درجه سانتی‌گراد) تولید می‌کند که باعث ذوب شدن موضعی فلز می‌شود. گاز آرگون یا هلیوم که از نازل تورچ خارج می‌شود، از حوضچه مذاب در برابر آلودگی هوا محافظت می‌کند.

در صورت نیاز، اپراتور می‌تواند با دست دیگر خود، میله‌ی پرکننده را وارد حوضچه‌ی مذاب کند تا حجم بیشتری از جوش ایجاد شود.

ابزارهای مورد نیاز برای جوشکاری تیگ

برای انجام جوشکاری تیگ به مجموعه‌ای از ابزارهای تخصصی نیاز است که هر کدام نقشی مهم در کیفیت نهایی جوش دارند:

1. دستگاه جوش تیگ

این دستگاه منبع تغذیه جریان الکتریکی است و باید قابلیت تنظیم جریان DC یا AC را داشته باشد. مدل‌های پیشرفته‌تر دارای قابلیت کنترل پالس، پدال پا، و تنظیمات فرکانسی هستند.

2. تورچ جوشکاری تیگ

تورچ تیگ بخشی است که در دست اپراتور قرار دارد و الکترود تنگستن در آن نصب می‌شود. از طریق این تورچ، گاز بی‌اثر نیز به منطقه جوش هدایت می‌شود.

3. الکترود تنگستن

الکترود تنگستن، الکترودی غیرمصرفی است که قوس الکتریکی را ایجاد می‌کند. انواع مختلفی از الکترودهای تنگستن با ترکیبات متفاوت (خالص، توریم‌دار، لانتان‌دار و...) برای متریال‌های مختلف استفاده می‌شود.

4. منبع گاز محافظ

معمولاً از گاز آرگون به‌عنوان گاز محافظ استفاده می‌شود. در برخی موارد، ترکیب آرگون با هلیوم یا هیدروژن نیز برای اهداف خاص کاربرد دارد.

5. پدال پا یا کنترل دستی

برای کنترل شدت جریان در حین جوشکاری، معمولاً از یک پدال استفاده می‌شود. اپراتور با فشردن آن می‌تواند میزان جریان را به‌صورت لحظه‌ای تنظیم کند.

6. میله پرکننده

در صورت نیاز، از میله‌های فلزی پرکننده استفاده می‌شود که از جنس مشابه فلز پایه هستند. این میله‌ها به‌صورت دستی وارد حوضچه جوش می‌شوند.

7. تجهیزات ایمنی

ماسک جوشکاری با لنز تیره، دستکش نسوز، لباس مقاوم در برابر حرارت و تهویه مناسب برای محیط جوشکاری، از ضروری‌ترین موارد ایمنی در جوشکاری تیگ هستند.