انواع رگلاتور و انتخاب صحیح مانومتر جوشکاری

مقدمه

در فرآیندهای جوشکاری، کنترل دقیق فشار گاز نقش اساسی در ایمنی، کیفیت و بهره‌وری دارد. برای این منظور، از ابزارهایی به نام رگلاتور یا مانومتر استفاده می‌شود. انتخاب نوع مناسب این ابزار نه‌تنها به افزایش کارایی جوشکاری کمک می‌کند بلکه از بروز خطرات ناشی از نشت یا فشار بیش از حد نیز جلوگیری می‌نماید. این مقاله به بررسی انواع رگلاتور، ویژگی‌های کلیدی آن‌ها و معیارهای انتخاب صحیح برای جوشکاری می‌پردازد.

۱. تعریف رگلاتور و عملکرد آن

رگلاتور وسیله‌ای است برای کاهش فشار گاز از فشار بالا (در سیلندر یا مخزن) به فشار پایین و قابل کنترل. در جوشکاری، رگلاتورها برای گازهای اکسیژن، استیلن، آرگون، دی‌اکسیدکربن و ... مورد استفاده قرار می‌گیرند. عملکرد صحیح رگلاتور برای حفظ ثبات شعله و ایمنی الزامی است.

۲. انواع رگلاتور بر اساس ساختار عملکرد

الف. رگلاتور تک‌مرحله‌ای (Single-Stage Regulator)

• فقط یک مرحله کاهش فشار دارد.

• فشار خروجی وابسته به فشار اولیه و حجم گاز مصرفی است.

• مناسب برای کاربردهایی با مصرف کوتاه‌مدت یا شرایطی که تغییرات فشار زیاد مهم نیست.

ب. رگلاتور دو‌مرحله‌ای (Two-Stage Regulator)

• شامل دو مرحله کاهش فشار است: یکی برای فشار زیاد و دیگری برای تنظیم دقیق.

• فشار خروجی پایدارتر از نوع تک‌مرحله‌ای است.

• مناسب برای جوشکاری دقیق، برش‌های صنعتی و استفاده طولانی‌مدت.

۳. انواع رگلاتور بر اساس نوع گاز

الف. رگلاتور اکسیژن

• جنس بدنه از آلومینیوم یا برنج بدون چربی

• مجهز به شیر ایمنی و فشارشکن دقیق

• در برابر احتراق مقاوم

ب. رگلاتور استیلن

• معمولاً با فشار خروجی پایین‌تر طراحی می‌شود.

• دارای سوپاپ ایمنی برگشت شعله

• بدنه مقاوم به خوردگی توسط گاز استیلن

ج. رگلاتور گازهای خنثی (آرگون، نیتروژن، هلیوم)

• برای جوش آرگون یا تیگ (TIG) کاربرد دارد.

• دقیق و پایدار، با دبی‌سنج (flow meter) داخلی برای کنترل بهتر مصرف